dinsdag 22 maart 2011

De weg naar het avondland: Oekraïne-Polen

Jan is aangekomen in Lviv, een charmante stad in het westen van Oekraïne. In dit deel van Europa zijn de grenzen talloze keren verschoven en herschikt. Ooit lag Lviv in Polen, tot Stalin aan het begin van de Tweede Wereldoorlog dit gebied bij de Sovjet-Unie inlijfde. De inwoners van Lviv werden massaal gedeporteerd, maar overal in de stad vind je nog sporen van het katholieke Poolse verleden. Op de begraafplaats van Lviv vallen de vele Poolse namen op. Elke dag komen Poolse toeristen en scholieren hier de graven van hun voorouders opzoeken. Van de begraafplaats trekt Jan naar de universiteit van Lviv. Hij heeft er een afspraak met historicus Yaroslav Hrytsak. Die vertelt dat de twintigste eeuw voor de Oekraïners één lang verhaal van gruwel en rampspoed was. Van de start van WOI tot aan het einde van WOII stierven de helft van de mannen en een kwart van de vrouwen een gewelddadige dood.

Vijftig kilometer ten westen van Lviv ligt de grens met Polen, de poort naar Europa. Jan rijdt Polen binnen met een apart gevoel. Nauwelijks twintig jaar geleden was dit nog een verre, vreemde wereld, weggestopt achter een 'ijzeren gordijn'. Nu voelt het alsof hij al half is thuisgekomen. Het Poolse dorp Theofilov beleeft een hoogdag met de komst van de legendarische icoon van de zwarte Madonna van Chestochova, de beschermheilige van Polen. De Zwarte Madonna reist voortdurend door het land en verblijft elke dag in een ander dorp. De Polen beschouwen het als een unieke eer om haar te mogen vergasten. Tijdens de processie ontmoet Jan Father Chung, een Chinees die in Maleisië werd geboren. Tijdens zijn studies in Engeland kwam hij in contact met een Poolse priester die hem bekeerde tot het katholicisme. Polen is nu zijn spirituele thuis geworden.

Jan bezoekt het voormalige concentratiekamp van Auschwitz. In het nabijgelegen Krakau, dat tot de Tweede Wereldoorlog een bloeiende joodse gemeenschap had, ontmoet hij Zofia Radzikowska. Zij werd in de joodse wijk van Krakau geboren en was vier jaar toen de oorlog uitbrak. Eeuwenlang trokken de Romazigeuners vrij rond door Polen. Sinds de jaren zestig moeten ze een vaste verblijfplaats hebben, maar veel vooruitgang heeft hen dat niet opgebracht. In de Roma-gemeenschap van Kielce is iedereen werkloos en gaan kinderen niet of nauwelijks naar school. Met zijn Roma-tolk Marta Gabor wordt Jan uitgenodigd bij Jan en Helena Paczkowski. Zij herinneren zich de tijd dat de Roma vrij rondzwierven en van niemand afhankelijk waren. Presentatie: Jan Leyers.

Get Microsoft Silverlight
Bekijk de video in andere formaten.

dinsdag 8 maart 2011

KFOR reduces its force in Kosovo

NATO's KFOR has implemented a further reduction of its force in Kosovo.


source: natochannel.tv

NATO has been leading a peace support operation in Kosovo since June 1999 in support of wider international efforts to build peace and stability in the area.

More information about NATO's role in Kosovo: KFOR website

De weg naar het avondland - Rusland - Oekraïne

Jan is gearriveerd in Wolgograd, in het diepe zuiden van Rusland. Lenin kijkt nog altijd uit over de Wolga, maar de revolutie is hier allang dood en begraven. Aan de voet van zijn standbeeld wordt alleen naar de toekomst gekeken. Volgens de legende brengt deze plek geluk, en iedereen die gaat trouwen in Wolgograd komt eerst hiernaartoe. In Rusland wordt tegenwoordig veel getrouwd en het demografische resultaat is navenant. Het land kent sinds kort een ware babyboom. Volgens Tatjana Kozlovskaja, die aan de universiteit van Novotsjerkask doceert, heeft het te maken met de nieuwe golf van optimisme die Rusland overspoelt.

Jan neemt afscheid van Rusland, dat het grauwe verleden van zich heeft afgeschud en vertrekt met de trein naar de voormalige Sovjetrepubliek Oekraïne. Odessa, een havenstad aan de Zwarte Zee, was een van de basissen van de Sovjetmarine. Bij de beroemde Potemkintrappen maakt Jan kennis met kapitein Erlen Baileys, die 20 jaar lang officier was op een Sovjetduikboot. Na de val van de Sovjet-Unie werd Odessa opnieuw wat het daarvoor altijd was geweest: een stad van snelle jongens en dure vrouwen. Er wordt tegenwoordig veel geld verdiend in Odessa, en het moet rollen.

Presentatie: Jan Leyers

Get Microsoft Silverlight
Bekijk de video in andere formaten.

zaterdag 5 maart 2011

Michail Gorbachev 80th birthday

Former Soviet leader Michail Gorbachev has been given Russia's highest award, the Order of St Andrew, to mark his 80th birthday.

Michail Gorbachev played a key role in dismantling the Iron Curtain, but many Russians revile him for the economic meltdown and conflicts after the collapse of the USSR in 1991.

When I was asking Russians their opinion about the man behind the perestroika, I almost always received a negative response.

In an opinion poll from the magazine Vlast, I read mixed opinions: Yes, he gave us freedom; Yes, he changed the country (in a better way); yet, for a lot of people his name is still associated with a problems and irretrievable losses.

Let's watch an overview of the life of Michail Gorbachev by Leonid Parfyonov:

10 milestones according Rusia Hoy:

1. Acceleration and Cooperation: perestroika, modernization, price liberalization, Law on Cooperatives
2. Anti-alcohol campagne
3. Glasnost: openness, transparency
4. Return of the dissidents
5. Democratization
6. Modernization of the market, economical crisis and monetary reform
7. International détente
8. German reunification
9. End of the war in Afghanistan
10. Ethnic conflicts

woensdag 2 maart 2011

20 years of independence

Have a look at this interesting website about Slovenia's history, created for its 20th anniversary of independence: www.twenty.si. Please find below an overview through time by Dr. Bože Repe.

Path to independence

Since 1550, when the Protestant Primož Trubar penned the word Slovenes for the first time, a common Slovenian national identity has slowly developed. The idea of Slovenia only emerged in 1843, whereas the first national programme was drawn up by a group of a few Slovenian intellectuals in 1848. The Slovenes lived in lands historically ruled over by the Austrians that were marked by a strong regional identity and an ethic mix. The eastern part of the Slovenian territory developed independently in the Hungarian part of the monarchy, with the local Slovenes (Prekmurians) developing their own language. By introducing compulsory lower primary schooling, the Hapsburg Monarchy enabled the Slovenes to survive as a nation, while preventing them from achieving political autonomy. With the downfall of the monarchy, the majority of Slovenes joined the Yugoslav state, although the entire western territory encompassing a third of the Slovenian population remained under Italy, the northern part (Carinthia) under Austria, with the eastern part being divided between Yugoslavia and Hungary, with the former receiving the larger part (Prekmurje) and the latter the smaller one (the Raba region). All minorities were quickly subjected to assimilation, initially and particularly the people of Primorska, under fascist rule. In the Kingdom of Yugoslavia, the Slovenes made economic and cultural gains and also acquired their first university; however, they failed to achieve their main goal: political autonomy. By resisting the German, Italian and Hungarian occupying forces, the Slovenes managed to survive as a nation, achieved a change of the western border and the status of a Republic in the Yugoslav socialist federation. They had their own assembly (parliament), government (executive council), after the Constitution of 1974 a collective republic presidency and after 1946 under all state and republic constitutions a right to self-determination, including the right to secession.

Independence

The decision on a completely independent country came to fruition in the second half of the 1980s and was confirmed at a plebiscite in December 1990 after the first multi-party election in the spring of the same year. The reasons underpinning such a decision were Yugoslavia's inability to introduce democratic changes and exit a serious economic crisis resulting from an ineffective economic and political socialist system, and to join the European Economic Community, later the European Community and the European Union. Parallel to this, the historical Slovenian fear of the Germans and Italians faded. Slovenian independence only became a reality after long-winded political conflicts with the Federation and, finally, with a successfully executed armed resistance in a ten-day war against the Yugoslav army. The world’s superpowers including the EU did not look favourably upon Slovenia’s independence and the disintegration of Yugoslavia. This is why Slovenia’s plight for international recognition was difficult and, at first, extremely uncertain, being dependent on countless international circumstances at the end of the Cold War.

Multi-party democracy, a market economy system

The difficulties accompanying the creation of the Slovenian state were complex and multi-layered. The independence process was also combined with an attempt to establish a multi-party democracy and a market economy system. The State of Slovenia was born at a time when the functions of classical nation-states have been exceeded and have, in Europe at least, lost many of them (defence, economic and monetary systems, national currencies, national law, human rights…). Its elites were weak due to its small size, which quickly became apparent in all areas. Sympathy for the young state and its historical traumas was far from what politicians and the population had expected. This explains why so many frustrations emerged during various blockages in the EU accession process and upon joining NATO, combined with a certain stance that Slovenia can be self-reliant. The uncritical mimicry of Western countries on one hand and distancing from all Yugoslavia-related contents on the other were the prevalent characteristics of the first decade of independence. The fact that a Slovenian democracy was established out of the nation’s historic urge to catch the perfect moment to establish a state remains clearly evident today. Even though during the plebiscite Slovenia granted residents from other republics of former Yugoslavia permanently residing within its boundaries all pertaining rights, this promise has not been fulfilled in its entirety. The majority were granted Slovenian citizenship, yet over 24,000 people who did not apply for it or failed to obtain it for other reasons were simply “erased” from the central civil register. A rectification of these injustices is in progress as part of the 20th anniversary of the independent state of Slovenia. No nation from the region of former Yugoslavia has so far been granted the status of a national minority. They are free to associate in cultural associations.

The “Slovenian style” transition, which long seemed to be a success, today reveals a relatively murky side. Regional segmentation was substituted by fragmentation into small municipalities, few of which exemplify development drive. The formerly exaggerated egalitarianism was substituted by extreme individualism, and the key success criteria are political power and wealth. The end justifies the means.

Joining the EU

Can the dark side of the transition process overshadow all positive features of Slovenia’s independence and 20 years of independent national development? Certainly not, from a historian’s point of view. Here, it needs to be immediately pointed out that the Slovenes (too) frequently feel miserable, even though they ought not feel that way according to objective indicators, and that their sense of the injustices, be they actual or imaginary, they have (supposedly) been subjected to is overdeveloped. This is partly a historical feature and partly a feature of the character of the people. Historic breaks are unique. They are not gentle, they create new individual and collective injustices in the desire to rectify the old ones, stir up the social strata, and establish new elites for decades, even centuries ahead. But historical facts paint their own picture. There are less than 200 countries in the world. The Slovenes are one of several thousand nations that have managed to establish their own country. Since 1992, Slovenia has also been a member of the UN. There are stronger nations in Europe that have not been so successful. After all, Slovenia’s entire population could be easily housed in a reasonably-sized suburb of a large European city. In 2004, Slovenia joined the European Union and presided over it in the first half of 2008 as the first of the new member states to do so.

Member of the EU

The status of an independent state offers Slovenia a considerably better position than it would have had if, given the favourable development of events, Yugoslavia had actually reformed itself and entered the EU as a single state. In this case, Slovenia would have only been one of its regions. Currently, Europe shows the will to together resolve the global financial crisis and retain the established integration levels. One can only hope it will pass this test. At the same time, nation-states still represent a significant protection factor. Slovenia has already overtaken the average EU GDP, and even overtaken some of the older member states, while still somehow managing to retain its social state model. It is a modern state with a well-diversified education system along with developed, widely accessible information technologies and good road connections (and a terribly out-dated railway system). It is one of the ecologically better developed states, has a low crime rate and offers its inhabitants a comfortable and quality life.

The Slovenes

Of course and in spite of the anniversary, some self-criticism is in order: completely discerning the consequences of local community development from global development is never possible. The Slovenes have some character traits that need to be considered in any assessment: the “obsession for possession” results in the majority of family investments being made in their own houses and apartments. Since the early days of motorisation in the 1960s, owning a car has been considered a status symbol. Janez Menart, one of the most talented Slovenian poets of the second half of the 20th century then stated: “In a lovely Zastava 750 the Gent rides about, while his belly’s busy rumbling on some sauerkraut”. Slovenian motorisation has increased tenfold and modernised since then, but the mentality remains the same. Slovenes reveal no considerable sense of humour (unless the joke concerns one of the nations of former Yugoslavia). The average Slovene is quite conservative, but simultaneously exemplifies no problems with globalisation. You will find them all over the world and, similarly, all modern artistic and other trends quickly find their way to Slovenia. In sports, the results far exceed the size of the nation.

Another Slovenian characteristic is that children become independent comparatively late due to accommodation being relatively inaccessible and other economic reasons. The “prolonged adolescence” in Slovenia extends into the thirties. This immaturity is a characteristic which could be symbolically transferred to the state itself. Frequently and despite it being 20 years of age, Slovenia is also still on the path to true independence. The endeavours to achieve the so-called third national consensus on the future course of the nation (following the plebiscite, gaining independence and joining the EU) have so far not borne fruit.

In fact, the Slovenes create most of their own problems. This phenomenon has frequently occurred in Slovenian history. However, at present, the existence of the Slovenian nation is not at risk by others, but chiefly depends on itself and its own resourcefulness. If Slovenes manage to overcome this uncertainty, the content of the state they have fortunately managed to create, partly due to their own ingenuity and partly due to favourable historical circumstances, might see a more opulent future.

Dr Božo Repe

Slovenian gas discovered

The Slovenian Minister of Economy, Darja Radic, said that natural gas had been found in Slovenia's north-eastern region of Pomurje. The find is very encouraging, especially in the light of supply interruptions caused by recent unrest in North Africa, she pointed out.

"We have started drilling in Pomurje, research has been made and we already have the first find," Radic said about a find in Petisovci made by a British company.

Slovenia is currently getting gas from Algeria and Russia and the minister believes that a third, local source of gas would be the best way to secure stability of supply.

Asked about the South Stream pipeline project of Russian gas giant Gazprom which is supposed to run trough Slovenia, Radic said the project was "interesting" but that nothing had been decided yet. "It is not certain yet whether the project will be implemented or not," she said.

2011 — the Year of Spain in Russia and the Year of Russia in Spain

The Spanish King Juan Carlos I opened last week officially the Year of Spain in Russia and the Year of Russia in Spain for which over 700 events are planned.

Spain will take active part in the Saint-Petersbourg economic forum and Information and Communication Technologies Forum. In its turn, Russia will arrange an exposition of innovative technologies in Spain. The two countries are planning to jointly launch a new telescope for investigation of ultralong-range space objects. There will be a meeting of presidents of Russian and Spanish colleges and universities where they will discuss the issue of expanding scientific cooperation between the two countries.

The most intense cooperation will be in the cultural domain, it will be focused on exchange in opera and ballet performances. As Gerard Mortier, artistic director of the Teatro Real, said, the Novosibirsk Opera and Ballet will come on tour to Spain, and on December 5, 2011 there will be a gala concert in Madrid, in which celebrities of the Bolshoy and Mariinsky theaters will perform. In its turn, the Spain National Ballet will give performances in Russia.

In addition, the Russian State Hermitage will arrange an exhibition of works from the collection of the famous Madrid museum Prado, and the Pushkin Fine Arts Museum will put on display works by Salvador Dali. Contemporary Russian artists will demonstrate their works in Madrid on the traditional art fair ARKO. Spain will be the guest country at the Moscow International Book Exhibition and Fair and at Moscow International Tourism Fair.

More information on http://www.spain-russia2011.ru

Bezoek Spaanse Koning

De Spaanse koning Juan Carlos I bezocht op 24-25 februari de Russische president Medvedev.

Tijdens het bezoek werd het Jaar van Rusland in Spanje en Spanje in Rusland officieel geopend, met als eerste evenement een tentoonstelling van schilderijen uit het Nationaal Museum El Prado in de Hermitage in Sint-Petersburg.

Beide staatshoofden ondertekenden tijdens hun ontmoeting een Memorandum ter bevordering van de samenwerking op technisch en economisch vlak tussen Alliance Group en Técnicas Reunidas en een Overeenkomst tussen de Russische Spoorwegen en Patentes Talgo. [Lees hier de officiële speech]

De weg naar het avondland - Georgië - Rusland

Jan Leyers trekt door Georgië, een voormalige Sovjet-republiek in de Kaukasus, en het geboorteland van Stalin. De Sovjet-dictator speelt dan ook een belangrijke rol. Jan belandt via Tblilisi en Gori uiteindelijk in Stalingrad (nu Wolgograd). In Georgië worden tientallen talen gesproken waarvan sommige tot de oudste van de wereld behoren en waarvan sommige met uitsterven zijn bedreigd. Eén van die talen is het Udi. Jan gaat naar een dorpsschool waar de onderwijzer een eenzame strijd voert om het Udi van de ondergang te redden.

In de buurt van de hoofdstad Tbilisi heeft Jan een afspraak met vader Lazare, de woordvoerder van het hoofd van de Georgische kerk. Georgië maakt moeilijke tijden door. Het land zit economisch aan de grond en leeft op gespannen voet met buurland Rusland. De Georgiërs zouden zich graag van de Russische invloed onttrekken en volwaardige Europeanen worden, maar de poort naar het Westen blijft voorlopig dicht. Een dalend geboortecijfer en een jonge bevolking die wegtrekt, zorgen voor pessimisme. Vader Lazare ziet de toekomst van zijn land somber in.

De volgende ochtend trekt Jan verder naar Gori, een provinciestadje ten westen van Tbilisi. Van Gori zou nooit iemand gehoord hebben als hier niet de beroemdste Georgiër aller tijde geboren was. Jozef Stalin schopte het van schoenmakerszoon tot secretaris-generaal van de communistische partij en stond bijna 30 jaar aan het hoofd van de Sovjet-Unie. Stalin maakte van zijn land een supermacht, maar voerde een schrikbewind en liet miljoenen van zijn onderdanen gevangen zetten, deporteren of terechstellen. In het Stalinmuseum van Gori vind Jan over die wandaden echter niets terug. Hier is vadertje Stalin nog altijd de held van de natie. Ook voor Valeri, een vaste bezoeker. Hij vertelt vol nostalgie over Stalins grootste verwezelijkingen: de industrialisering van de Sovjet-Unie en zijn overwinning op Nazi-Duitsland. Valeri neemt Jan mee naar het centrale plein van Gori waar nog steeds een standbeeld van Stalin staat. Hij toont Jan de sporen van recent vandalisme. Wanneer enkele jongeren opduiken, ontstaat er een stevige discussie over de verdiensten en wandaden van Stalin. Jan heeft een afspraak met Jacob Dzjoegashvili, de achterkleinzoon van Jozef Stalin. Jacob verdedigt de erfenis van Stalin met vuur. Hij is ervan overtuigd dat Stalin vermoord werd en dat de Sovjet-Unie vernietigd werd door een zeer goed gepland complot.

Daarna trekt Jan verder naar Wolgograd, het vroegere Stalingrad. Met een indrukwekkende militaire parade herdenken ze daar de overwinning op Nazi-Duitsland. De oudstrijders lopen fier door de straten en worden door alle toeschouwers bedankt voor hun inzet voor het vaderland. Het patriottisme blijkt bij de jonge generatie Russen nog even sterk aanwezig te zijn als bij de oudstrijders. De vijanden van Rusland zijn gewaarschuwd: over volk en vaderland wordt ook door de jongste generaties niet luchtig gedaan.

Presentatie: Jan Leyers.

Get Microsoft Silverlight
Bekijk de video in andere formaten.